Vanavond houden we een DAC shoutout onder de bezielende leiding van Erik Sol. Erik heeft zijn Sony vintage voorversterker en zijn buizenversterker meegebracht. Zij sturen de door boven getekende ter beschikking gestelde Harbeth HL5s luidsprekers aan. Als muziekbron heeft Erik een streaming netwerk opgezet die de muziek ter beschikking stelt aan de diverse DAC’s. En ook Jan Didden maakt vanavond acte de presense. Jan zal later op de avond vertellen over de verschillende manieren van omzetten van een digitaal naar een analoog signaal.
Er is veel animo voor deze demo. Zo’n 60 ogen kijken priemend richting Erik. Nu is Erik de coolheid zelve...maar toch laat hij zich van de wijs brengen met zijn audio opstelling. De voorversterker sputtert tegen zo lijkt het. Erik besluit de voorversterker te laten voor wat hij is en het volume te regelen via de digitale uitgang naar de DAC. Het is wat behelpen maar een vergelijk tussen de verschillende DAC’s kan in elk geval plaatsvinden.
Op tafel staat een leuk pallet aan DAC’s:
- Shiit Modi, rond 100 Euro en gebaseerd op een AKM AK4490 chip
- Metrum NOS Mini DAC, rond 700 Euro (2013)
- Metrum Amethyst, gebaseerd op R2R ladder technologie, rond 1200 Euro (tweaked)
- Chord Hugo, gebaseerd op een FPGA (field programmable gate array), rond 1500 Euro
- HoloAudio Spring Level 3 D/A processor, eveneens gebaseerd op FPGA en rond 2300 Euro
Bedoeling was een echte shout-out. Maar de eerlijkheid gebied mij te vertellen dat, door het ontbreken van een voorversterker, het schakelen tussen de verschillende DAC’s voor mij te lang duurde. Met ‘te’ bedoel ik dat mijn audiogeheugen van de vorige DAC mij in de steek liet om een min of meer overwogen oordeel te kunnen geven. Maar een indruk dan wel een vooroordeel heb ik, net als de overige aanwezigen, wel. Al was het alleen maar omdat we wel van tevoren wisten welke DAC we hoorden.
Uiteindelijk zijn de DAC’s min of meer geëindigd als boven vermeld. Op zich niet erg verwonderlijk want de prijsverschillen zijn evident. De Shiit klinkt geweldig...totdat de Metrum Mini wordt aangesloten. Waanzinnig die kleine Metrum....of toch niet? Broer Amethist legt de Metrum Mini immers het zwijgen op. De Chord klinkt weliswaar anders dan de Amethist maar speelt op eenzelfde niveau. Dit ondanks het feit dat we in eerste instantie de Metrum Mini boven de Chord verkozen. Wellicht hebben we een voorkeur voor het geluid uit een NOS dac. De HoloAudio tot slot was in ons rijtje het summum. Deze DAC klonk een stuk volwassener, ruimtelijker. Wat meer autoriteit, vanzelfsprekendheid, rust. Maar dat heeft dus reeds een aanzienlijke prijs.
Maar hoe komt dat nou, die verschillen bedoel ik dan? Tijd voor Jan Didden! Jan ligt de verschillende wijzen van omzetting naar een analoog signaal toe. In begrijpelijke taal voor velen. Ik meen te hebben begrepen dat: Up sampling zin kan hebben, over sampling zin kan hebben, NOS zin kan hebben...en zo zijn er nog wel wat zaken in het digitale domein die ‘zin kunnen hebben’. Maar welke methode is nu de beste methode om de nullen en enen om te zetten? Daar geeft Jan een eenduidig ontluisterend antwoord op: Geen van allen! Er bestaat geen beste wijze van omzetting. Vooropgesteld dat wijze van omzetting zeer goed is uitgevoerd lijken de voeding en de analoge versterking meer te bepalen. En dat zijn nou ook juist die ‘onderdelen’ in een DAC die geld kosten.
Voor ons persoonlijk hoeft de‘betere DAC’geenszins de duurdere te DAC zijn. Persoonlijke klankvoorkeur, verliefdheid in combinatie met de mate van bereidheid tot ‘bloeden’ (lees: aanschafprijs) als ook de kwaliteit van de audio set waarin ze moet meespelen zijn bepalende factoren.
In ben welliswaar altijd 'zoekende', maar eerlijkheid gebied me te vertellen dat de Metrum Mini DAC die we vanavond geluisterd hebben van mij is, en ik deze voldoende vind presteren op mijn Marantz CD94 MKII. Deze Marantz speler heeft een mooie TDA1541 chip aan boord, en die DAC prefereer ik bij klassiek boven de Metrum omdat de Marantz DAC in mijn oren natuurlijker klinkt. Maar de verschillen zijn minimaal, eigenlijk marginaal.
Vanavond dus weer een leuke DAC ervaring rijker, en ga naar huis met een tevreden 'Metrum' gevoel.
Ik wil Erik en Jan hartelijk danken voor deze leuke, levendige en onderhoudende demo!
